Dziewięcierz to wieś założona na surowym korzeniu na przełomie lat 1565 i 1566 przez ówczesnego starostę lubaczowskiego, Andrzeja Myszkowskiego. Powstała ona na trudno dostępnym terenie pomiędzy wzgórzami Roztocza. Początkowo nazywała się Dziewięciory. Bliskie sąsiedztwo Potylicza, ważnego ośrodka garncarskiego, sprawiło, że z czasem część mieszkańców Dziewięcierza zaczęła zajmować się garncarstwem. Lokalny ośrodek garncarski funkcjonował do czasów II wojny światowej, ponieważ w okresie międzywojennym naczynia emaliowane zaczęły wypierać te tradycyjne gliniane. Na przykład w 1928 roku w fabryce naczyń w Olkuszu pracowało już 2500 osób, a masowa produkcja trwałych naczyń emaliowanych spowodowała, że garnki gliniane były używane coraz rzadziej, zwłaszcza w biedniejszych wsiach, skąd również stopniowo zniknęły. Ostatni garncarze w okolicy Dziewięcierza zaprzestali działalności w latach 50. XX wieku, co oznaczało koniec epoki ceramiki i rękodzielniczej sztuki ludowej tej okolicy.
Pod koniec lat 50. XX wieku etnograf z Cieszanowa, Stanisław Franciszek Gajerski, postanowił przeprowadzić wywiady terenowe z mieszkańcami Dziewięcierza oraz potomkami dawnych garncarzy. Udało mu się zgromadzić cenne informacje oraz eksponaty tradycyjnej ceramiki z Dziewięcierza, dzięki czemu zachował wyraźny ślad po dawnym ludowym ośrodku garncarskim.
16 czerwca 2024 roku, podczas wernisażu wystawy poświęconej Gajerskiemu w Radrużu, Muzeum Kresów w Lubaczowie przypomniało jego sylwetkę oraz prace związane z badaniem ceramiki z regionu Potylicza i Dziewięcierza. Obecnie Stowarzyszenie Rozwoju Promocji i Aktywności „Przystanek Horyniec” podejmuje kolejne kroki w kierunku reaktywacji tej sztuki, być może na terenie Dziewięcierza, albo w samym Horyńcu-Zdroju. Projekt „Dziewięcierz z kamienia i gliny”, realizowany w ramach programu „Wspólnie dla dziedzictwa”, przewiduje m.in. organizację profesjonalnych warsztatów garncarskich w Dziewięcierzu.
Działania reaktywacyjne poprowadzi dla Stowarzyszenia Rozwoju Promocji i Aktywności „Przystanek Horyniec” Grzegorz Ciećka, który jako depozytariusz niematerialnego dziedzictwa kulturowego związanego z drzeworytem płazowskim, wpisanym do Krajowego Rejestru Dobrych Praktyk na rzecz Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego, prowadzonego przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, wykorzysta swoje doświadczenie w pracy z dziedzictwem kultury. Prace przygotowawcze rozpoczęły się na początku 2023 roku. Obecnie udało się zdobyć dofinansowanie na projekt inicjacyjny, mający na celu stworzenie podstaw do reaktywacji garncarstwa na ziemi horynieckiej. W ramach programu uczestnicy odwiedzą Medynię Głogowską, aby zapoznać się z przykładem żywej tradycji garncarskiej, a następnie wezmą udział w warsztatach garncarskich w Dziewięcierzu. Powstanie też publikacja opisująca między innymi aspekt garncarstwa dziewięcierskiego. Przy okazji tych działań organizowane są też prace porządkowe na terenie kamiennych ruin cerkwiska w Dziewięcierzu. Działanie to ma na celu doprowadzenie tego zabytku z terenu Gminy Horyniec-Zdrój do stanu nadającego mu optymalny wygląd estetyczny.
